Paląc dziadami, igrasz z dziwozonami

Palenie śmieci w piecach centralnego ogrzewania, czy też w piecach kaflowych, to poważny problem w naszej okolicy. Ten łatwy sposób pozbywania się odpadów to jednocześnie poważne zagrożenie naszego zdrowia. Aby problem przedstawić, porozmawiać i zastanowić się nad rozwiązaniami, Grupa Nowa Biała Plus zaprosiła mieszkańców naszej miejscowości na spotkanie „Paląc dziadami, igrasz z dziwozonami”. Chcieliśmy ponownie podjąć i rozszerzyć tematykę poruszoną przez ks. kan. Tadeusza Korczaka oraz lek. Łukasza Janika tydzień wcześniej – podczas Niedzieli Ekologicznej w naszej parafii.

Zgromadzeni w dniu 4 października w sali gimnastycznej Szkoły Podstawowej w Nowej Białej mogli dowiedzieć się czym jest niska emisja oraz dlaczego skutecznie zastępuje ona dziwożony. Dla przypomnienia – dziwożony to znane w całych Karpatach demony, przybierające postać starych, a przy tym niezbyt urodziwych kobiet, specjalizujące się w zabieraniu ludziom ich zdrowych dzieci i podrzucaniu swoich własnych – chorych. Dziś, gdy dawno odpłynęły one z nurtem Białki, zdrowie najmłodszych mieszkańców Nowej Białej wraz z czarnym dymem ulatuje z kominów naszych domów. Dzieje się tak za sprawą tzw. wielocyklicznych węglowodorów aromatycznych – toksycznych produktów niepełnego spalania węgla i drewna, powstających zwłaszcza, gdy w charakterze rozpałki użyjemy np. plastikowej butelki.

Okazuje się, że wysokie stężenie tych substancji w powietrzu przekłada się na niższą masę urodzeniową dzieci oraz wzrost częstości wad wrodzonych i rożnego rodzaju opóźnień rozwojowych. Dlatego też – w przedstawieniu „Kochasz dzieci – nie pal śmieci”, przygotowanym pod okiem pani Renaty Chryc – uczniowie najmłodszych klas Szkoły Podstawowej prosili nas – dorosłych, byśmy nie wydawali ich na pastwę tych współczesnych dziwożon. Jak tego dokonać? To także pokazali uczniowie – w pracach plastycznych promowali segregację śmieci zamiast ich palenia. Dzięki uprzejmości Urzędu Gminy Nowy Targ wszystkie klasy biorące udział w akcji otrzymały symboliczne upominki.

Oprócz zaniechania palenia śmieci warto pamiętać także o innych sposobach ograniczenia niskiej emisji. Pan Marcin Kolasa – z-ca wójta naszej gminy, przypomniał o możliwościach uzyskania dofinansowań do zakupu i montażu kolektorów słonecznych, ogniw fotowoltaicznych oraz pomp ciepła.

Duże zainteresowanie uczestników wzbudził wykład pana Jana Sięki z Nowego Targu, prezentujący najprostszą metodę walki ze smogiem – palenie „od góry” w kotłach CO. Poniżej krótka instrukcja, zachęcamy także do odwiedzenia strony www.czysteogrzewanie.pl. Warto pamiętać, że paląc w ten sposób nie tylko emitujemy mniej zanieczyszczeń – oszczędzamy także węgiel i pieniądze.

Do naszych śmiertelnie poważnych, medyczno-ekologiczno-ekonomicznych przemyśleń, promień uśmiechu i powiew kultury wniosły kabaret przygotowany przez Ewę Bendyk, Dawida Gawendę i Annę Mogilską oraz występ zespołu „Śpis”- bardzo dziękujemy za to zaangażowanie. Nam pozostaje zadbać, by radości życia, a także piękna otaczającego nas świata – przyrody i kultury, wśród których żyjemy, nie zdusić śmierdzącymi wyziewami z kominów.

Za nieocenione wsparcie dziękujemy ks. proboszczowi Tadeuszowi Korczakowi, pani Lucunie Klukoszowskiej – dyrektorowi Szkoły Podstawowej w Nowej Białej, nauczycielom przygotowującym wraz z dziećmi prace plastyczne, a także – szczególnie gorąco – pani Annie Słowik i panu Karolowi Gądkiewiczowi, którzy poświęcili swój wolny czas by przygotować salę gimnastyczną.

Na koniec – łyżka dziegciu. Smutkiem napawa fakt, że już kilkanaście minut po zakończeniu akcji, nad Nową Białą pojawiły się kłęby czarnego dymu. Cóż powiedzieć – możemy tylko ponownie i do skutku przypominać – Palisz dziadami, igrasz z dziwożonami.

Grupa Nowa Biała Plus
lek. Łukasz Janik / Stanisław Krzysztofek