Strój ludowy » nowabiala24.pl

Strój ludowy

Ludowy strój spiski nie był jednolity. Mieszkaniec Jurgowa nosił się inaczej niż trzybszanin czy mieszkaniec Kacwina. We wsiach spiskich sąsiadujących z Podhalem (Jurgów, Czarna Góra, Rzepiska) spotykamy jurgowską odmianę stroju spiskiego. Na pozostałych obszarach polskiego Spisza wyróżniamy jeszcze dwie inne: trybską i kacwińską.

Męski strój

Charakterystycznym elementem ubioru męskiego jest zielona kamizelka zwana lejbikiem (lajbikiem) – nie występował on w odmianie jurgowskiej. Z tyłu lejbik (lajbik) był haftowany, z przodu zaopatrzony w liczne gombosy, czyli guziki. Na jednym lejbiku (lajbiku) mogło występować nawet do siedemdziesięciu gombosów. Na strój Spiszaka składały się białe sukienne spodnie (suknioki), z charakterystycznymi ozdobami pochodzenia węgierskiego – borytasami. Spiszak na nogi zakłada kierpce. W XIX w. zaczęto nosić wysokie skórzane, czarne buty, przypominające węgierskie buty wojskowe. Całość dopełniały koszula, sukmana, a zimą kożuch. Bardzo charakterystyczną i oryginalną częścią męskiego stroju był kapelusz filcowy, tzw. węgierski, o wywiniętym rombie.

Kobiecy strój

Na ubiór kobiety składały się: jasna koszula, długa szeroka spódnica, zwana fartuchem, kanafaską (kanafoską) lub kartonką. Do tego zakładano gorset albo kabotek oraz zapaskę. Na ramiona zarzucano rańtuch, czyli obrus lub wełnianą chustę zwaną odziewaczką (odziewacka). Na stopy zakładano kierpce. W późniejszy czasie kobiety, podobnie jak mężczyźni, zaczęły nosić wysokie skórzane, czarne buty. Były one tak drogie, że kupowano je raz na całe życie. Zimą Kobiety ubierały długie kożuchy.  W późniejszym okresie kobiety zaczęły nosić spódnice z tybetu zwane tybetkami. Szyję zdobiły sznury szklanych korali.

Strój spiski dziś

Na przestrzeni wieków ludowy strój spiski zmieniał się, podlegając różnym wpływom. Z czasem ręcznie tkane i farbowane ubrania bądź stroje sprowadzane z obecnej Słowacji zostały zastąpione przez fabrycznie produkowane części garderoby. Mieszkańcy spiskich wsi coraz częściej rezygnowali z tradycyjnych ubrań. Zakładano je jedynie na niedzielę, do kościoła, a i to coraz rzadziej. Obecnie obserwuje się nawrót do tradycji, głównie za sprawą licznie działających na Spiszu zespołów ludowych, w tym dziecięcych i młodzieżowych. Paradę spiskich strojów i obrzędów można obserwować podczas organizowanych cyklicznie imprez m.in. Fasiangów, czyli spiskich Ostatków, które odbywają się w Krempachach, lub też Spiskich Zwyków organizowanych w Niedzicy. Coraz liczniej można także dotrzeć ludzi ubranych w stroje ludowe podczas uroczystości parafialnych – odpust, Wielkanoc, Boże Narodzenie.

Komentowanie jest wyłączone.